2023_GR_00024 - Mirom - agenda algemene vergadering op 28 maart 2023 - Goedkeuring

Inleiding

De Vlaamse Regering stelt via het Regiodecreet een proces voorop waarbij via het vastleggen van referentieregio's meer coherentie wordt gebracht in de zogenaamde huidige intermediaire structuren die werden opgericht om bovenlokale problematieken aan te pakken.  Het nieuwe decretale kader moet ervoor zorgen dat de zogenaamde verrommeling aan banden wordt gelegd.  Mirom Roeselare toont via deze gemotiveerde aanvraag tot afwijking aan dat de specifieke uitzondering voor afvalintercommunales voor haar niet dienstig is en vraagt aan de Vlaamse Regering om een afwijking te krijgen die haar toelaat om ook na 2036 met de huidige vennoten verder te werken.

Mirom Roeselare

In de aanvraag tot afwijking wordt de organisatie en dienstverlening van de afvalintercommunale uitgebreid weergegeven.

Het staat vast dat een onverkorte toepassing van de indeling van de 12 deelnemende gemeenten in Mirom Roeselare in de vooropgestelde referentieregio's tot gevolg heeft dat de gehele werking van het intergemeentelijk samenwerkingsverband volstrekt ontwricht wordt.  Het rechtmatig belang om zich te richten tot de Vlaamse Regering met de aanvraag tot een afwijking staat dan ook buiten kijf.

Aanvraag tot definitieve afwijking conform artikel 7 §2 Regiodecreet

Algemeen

Conform artikel 7§2 van het Regiodecreet wenst Mirom Roeselare, via beslissing van haar Algemene Vergadering een aanvraag in te dienen tot definitieve afwijking van de principes van Regiovorming.  Het is immers duidelijk dat deze principes niet compatibel zijn met de essentie van de succesvolle en duurzame samenwerking die binnen Mirom Roeselare wordt vormgegeven.  Mirom Roeselare heeft sinds 1973 alles in het werk gesteld om met de 12 deelnemende gemeenten een afvalbeleid te creëren op basis van twee leidende principes: uniforme samenwerking en solidariteit.

Uniforme werking

Mirom Roeselare benadrukt in de aanvraag tot afwijking dat zij gekend staat voor haar uniforme werking binnen haar werkingsgebied.  Deze uniforme werking uit zich onder meer in het algemeen preventie- en sensibiliseringsbeleid, het gebruik van dezelfde afvalzakken met een uniform tarief, de gesolidariseerde inzameling van afval, de uniforme verwerking van restafval, en een globale aanpak van openbare netheid.  Een opdeling in verschillende referentieregio's stelt een einde aan deze uniforme werking.  In de aanvraag tot afwijking wordt verder ingegaan op verschillende elementen binnen de dienstverlening van Mirom Roeselare gekenmerkt door deze uniforme werking in de 12 deelnemende gemeenten:

• Afvalpreventie: de huidige aanpak van communicatie is het resultaat van meer dan 40 jaren ervaring, waardoor inwoners van de 12 deelnemende gemeenten voor hun informatie gericht zijn op Mirom Roeselare.  De afvalintercommunale heeft een uitgebreide communicatiedienst en is zeer actief op sociale media.  Het uit elkaar trekken van Mirom Roeselare zou een einde betekenen van deze rechtstreekse communicatielijnen naar de burger toe.
• Inzameling: Mirom Roeselare staat in voor de planning en logistieke organisatie van de huis-aan-huis-ophaling (HaH) van afval in de 12 deelnemende gemeenten en heeft 13 recyclageparken die op vandaag in gemeentelijk operationeel beheer zijn en worden uitgebaat door gemeentelijk personeel.  Deze operationele uitbating vindt plaats onder een uniform beleid dat uitgezet wordt binnen Mirom Roeselare.  De uniforme organisatie van de recyclageparken heeft voordelen op het vlak van logistiek en kostenoptimalisatie, dewelke op de helling komen te staan bij uittreding van enkele vennoten.
• Verwerking: Mirom Roeselare verwerkt en verbrandt al decennia het afval van IVIO, IVVO en Mirom Menen, dit aan een steeds ongewijzigd verbrandingstarief.  De verbrandingsinstallatie is aangesloten op een uitgebreid warmtenet, waarvoor lange termijn contracten worden afgesloten.  Een mogelijke opdeling van Mirom Roeselare betekent (rechts)onzekerheid voor deze lopende contracten.

Mirom Roeselare argumenteert dat het opdelen van de afvalintercommunale er de facto toe leidt dat het uniforme afvalbeleid van die gemeenten komt te vervallen en terug naar af wordt gestuurd.  Indien de regiovorming het huidig afvalbeleid een halt zou toeroepen in 2036, ondermijnt men jarenlange inspanningen om voor alle deelnemende gemeenten solidaire en uniforme samenwerking te creëren.  Hierdoor wordt totale (rechts)onzekerheid gecreëerd.

Organisatorisch

Mirom Roeselare staat ook stil bij de organisatorische en bestuurlijke gevolgen die gepaard gaan met eventuele uittredingen van deelnemende gemeenten.  De onverkorte implementatie van de principes van Regiovorming draagt volgende nefaste gevolgen met zich mee:

• De decretale hervorming leidt tot uittreding van gemeenten, maar staat niet stil bij de fusiemechanismen die de uit te treden vennoten moet toelaten om op een efficiënte, effectieve en rechtszekere manier verder te functioneren.  Wegens de regioconformiteit wordt niet enkel afbreuk gedaan aan de hierboven beschreven uniforme en solidaire samenwerking binnen Mirom Roeselare, maar rijzen er ook organisatorische moeilijkheden wegens de herschikking van de dienstverlening voor en communicatie met overige afvalintercommunale, zoals IVIO en IVVO.  Ten slotte dient ook gewezen te worden op de impact van de regiovorming en het mogelijks gewijzigde afvalbeleid in hoofde van Mirom Roeselare op organisaties waaronder OVAM en FostPlus.

Economische, financiële en fiscale overwegingen

• Investeringen: voor de uitvoering van de taken die haar in beheer zijn overgedragen door de 12 deelnemende gemeenten heeft Mirom Roeselare belangrijke investeringen gedaan, kaderend in een langetermijnstrategie.  Deze strategie dreigt haar draagvlak te verliezen in de aanloop naar een gedwongen opsplitsing en uittreding van vennoten.  Daardoor worden ook toekomstige investeringengeheel onzeker.  Lopende investeringen in hoofde van Mirom Roeselare zijn: de oprichting van de eigen transportdienst, de werkzaamheden en herontwikkelingen kantoorgebouwen (2024), de herinrichting recyclingpark, de uitbouw van de energierecuperatie.  Cruciaal om hierbij te vermelden is dat onzekerheid over regiovorming tot gevolg zal hebben dat er niet meer wordt geïnvesteerd in bovenvermelde projecten.
• Fiscaliteit: sinds 2015 valt Mirom Roeselare juridisch gezien onder het regime van de vennootschapsbelasting, echter heeft zij verder kunnen blijven werken onder het regime van de rechtspersonenbelasting via fiscale rulings die verkregen zijn onder voorwaarde dat er geen dividenduitkering zou tussenkomen.  In het geval van een onverkorte regiovorming kunnen deze aangegane engagementen onder druk komen, met alle gevolgen van dien.

Lopende engagementen

In het licht van de vooropgestelde conformiteitsdatum van 31 december 2036 dient Mirom Roeselare te wijzen op verschillende lopende engagementen die deze vooropgestelde termijn overschrijden.

• Verwerking restafval AIC's: onder meer worden in rekening gebracht het contractuele kader met vennoten Mirom Menen, IVIO en IVVO inzake de aanlevering of verwerking van restafval, dat reikt voorbij de deadline van de conformeringsdatum.  Door een uittreding van deelnemende gemeenten verliezen deze contractuele kaders aldus hun cruciale waarde.  De regioconforme afvalintercommunale én de individuele gemeenten kunnen ook geconfronteerd worden met een hogere verbrandingsprijs wegens de lagere toevoer aan restafval.
• Energierecuperatie en warmteleveringen: door de hoge betrouwbaarheid van het warmtenet beschikken de meeste klanten niet meer over een back-up installatie waardoor ze geheel of gedeeltelijk afhankelijk geworden zijn van Mirom Roeselare.  Projecten op het vlak van energierecuperatie en warmtelevering zijn afhankelijk van de afvalophaling en verbranding binnen een gesolidariseerd kader met 12 participerende gemeenten.  De aanvoer van restafval dient verzekerd te blijven om de installatie op capaciteit te laten draaien en de investeringen te laten renderen.

Besluit

Tegenover de overwegingen inzake de duurzame, solidaire en uniforme samenwerking binnen Mirom Roeselare wordt een nieuw decretaal kader geplaatst dat als doelstelling heeft om voornamelijk op bestuurlijk vlak de zogenaamde verrommeling te beëindigen.  Echter miskent deze doelstelling volstrekt het gedane werk dat binnen de afvalintercommunale werd uitgevoerd en dat nog in de steigers staat, waardoor het buiten kijf staan dat Mirom Roeselare als intergemeentelijk samenwerkingsverband onmogelijk kan inpassen binnen de principes van de regiovorming én waardoor de definitieve afwijking van het Regiodecreet de enige juiste oplossing vormt.

• Decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur, en in het bijzonder op artikel 41
• Wet van 21 december 1994 houdende sociale en diverse bepalingen, artikel 180
• Statuten van Mirom
• Gemeenteraadsbeslissing van 15 november 2021 waarbij de vertegenwoordigers voor de algemene vergaderingen van Mirom werden aangeduid.